Hij is bekend van zijn prachtige portretten, vaak in zwart-wit. Hij wist tal van beroemde mensen voor zijn camera te krijgen. Bill Clinton bijvoorbeeld. Pablo Picasso. Maar ook onze ‘eigen’ Piet Mondriaan. En hij is mijn grote inspirator: Arnold Newman (1918-2006).
Ik vind het altijd heerlijk om te zien hoe collega-fotografen werken. Ik bezoek graag musea in binnen- en buitenland. En ik koop fotoboeken van fotografen die mij raken – zoals van Arnold Newman. Hij is misschien niet de bekendste fotograaf ter wereld. Maar wel een meester in het vak. Een man die mij bijzonder inspireert.
Wat Newman bijzonder maakt is dat hij de omgeving ‘meeneemt’ in zijn portret. Neem de foto van de Russische componist Igor Stravinsky (1946). De witte achtergrond laat de zwarte vleugel prachtig uitkomen. De deksel vormt een muzieknoot op zich. Ik zie tal van driehoeken op een foto die nooit gaat vervelen.
Op een andere manier ben ik onder de indruk van het portret dat hij maakte van Pablo Picasso (1954). Rechts zie je Picasso zelf, maar het is vooral de ‘stier’ die de aandacht trekt op deze foto. De stier doet denken aan de drieste stier op Picasso’s schilderij over het Baskische stadje Guernica (tijdens de Spaanse burgeroorlog). Dunne gebogen en hoekige attributen – kenmerkend voor Picasso’s schilderkunst – vullen de rest van het beeld. En dan die wat gelaten blik van Picasso… de kunstenaar maakt direct contact met de toeschouwer!
Newman portretteerde ook Piet Mondriaan in zijn atelier in New York (1942). Dat was niet gemakkelijk. Mondriaan was behoorlijk doof van het luisteren naar luide jazz. Hij begreep Newmans aanwijzingen niet of nauwelijks.
Toch boekt de fotograaf een fraai resultaat. De abstracte Stijl-strepen en vlakken waar Mondriaan zo bekend om werd, zie je terug op de achtergrond en de ezel. Mondriaan kijkt kil, streng, een beetje ongeïnteresseerd. Dat zegt veel over het karakter van de schilder. En maakt het portret zo boeiend. Je blijft ernaar kijken.
Zie daar Newmans kracht van fotograferen. Hij neemt niet alleen een foto met een camera. Hij fotografeert met hart en ziel en vertelt een verhaal.
Google zelf op Newmans naam. Kijk naar zijn portretten. Let op de gelaatsuitdrukkingen en vraag je af wat die gezichten vertellen. En verbaas je over de achter- en voorgrond(en) die de compositie versterken. Een foto van Newman verveelt niet. Nooit. Ik ben heel benieuwd of je net zo geïnspireerd raakt als ik.
Zelf maakte ik een portret van de Amsterdamse architect Fernando Alonso. In de ‘omgeving’ het skelet van het nog te bouwen Design 020 op IJburg.
Geïnspireerd door Arnold Newman.